Sóng Elliott là công cụ đắc lực trong Phân tích kỹ thuật nhằm dự báo xu hướng thị trường, được phát triển bởi Ralph Nelson Elliott vào những năm 1930.
Lý thuyết này cho rằng thị trường di chuyển theo các mô hình sóng lặp đi lặp lại (tính chu kì), phản ánh tâm lý của nhà đầu tư (tâm lý đám đông).
Nguyên lý cơ bản
Một chu kì thị trường hoàn chỉnh bao gồm.
- 5 sóng theo xu hướng chính (sóng đẩy)
- 3 sóng ngược xu hướng (sóng điều chỉnh)
Tổng cộng tạo thành một mô hình 8 sóng.
1. Sóng đẩy (impulse wave) - xu hướng chi phối
Trong mô hình sóng đẩy sẽ chia thành 5 sóng nhỏ, trong đó
- Sóng 1, 3, 5 đi theo xu hướng chính
- Sóng 2, 4 là sóng điều chỉnh tạm thời
Sóng 1
Là sóng đầu tiên, thường không rõ ràng. Lúc này hầu hết tin tức đều tiêu cực, giá hầu như giảm, khôi lượng có thể tăng lên một chút khi giá tăng, nhưng không đủ để cảnh báo.
Sóng 2
Điều chỉnh sóng 1, nhưng không vượt ra khỏi điểm khởi đầu của sóng 1. Lúc này tin tức vẫn còn xấu, nhưng có một số dấu hiệu tích cực. Fibonacci retracement so với sóng 1 thường không quá 0.618
Sóng 3
Thường là sóng lớn nhất, mạnh nhất trong xu hướng (một số nghiên cứu hoặc trường hợp thì là sóng 5). Sóng 3 thường có Fibonacci extension so với sóng 1 ở 1.618. Nhiều tin tức tích cực xuất hiện. Tuy nhiên ở giai đoạn đầu, trader vẫn còn rụt rè, tuy nhiên sau khi xác nhận ở giữa sóng, đám đông sẽ thường xuyên tham gia vào xu hướng tăng giá mới.
Sóng 4
Sóng điều chỉnh của sóng 3, thường ở mức 0.382 Fibonacci retracement, khối lương giao dịch thấp hơn sóng 3. Thường khiến nhà đầu tư nản lòng, nhưng có thể là thời điểm tốt đề mua vào nếu thấy được tiềm năng của sóng 5.
Sóng 5
Là sóng cuối cùng trong xu hướng chi phối, nhiều tin tích cực, tuy nhiên những nhà đầu tư mua vào cuối sóng thường không may mắn.
Sóng điều chỉnh (corrective wave) - xu hướng điều chỉnh
Bao gồm 3 sóng nhỏ
Sóng A
Các điều chỉnh trong sóng A thường khó xác định. Vì tại thời điểm này tin tức cơ bản vẫn tích cực, khối lượng bán tăng lên.
Sóng B Ở sóng này, giá đảo ngược cao hơn. Khối lương sóng B có thể thấp hơn sóng A. Các tin tức không còn tích cực nữa nhưng vẫn chưa chuyển sang tiêu cực.
Sóng C Giá di chuyển mạnh xuống thấp hơn điểm khởi đầu của sóng 5, khối lượng tăng lên. Sóng C thường 1.618 Fibonacci extension so với sóng A hoặc vượt ra ngoài.
Các mô hình sóng phổ biến
Các mô hình của sóng đẩy
Extension - mô hình sóng Elliott mở rộng
Sóng 1, 3, và 5 đều có khả năng mở rộng nhiều lần và hình thành nhiều mẫu hình sóng, tuy nhiên chỉ có duy nhất sóng 1 được mở rộng, thường thì là sóng 3. Hầu hết sóng 1 và sóng 5 sẽ tuân theo nguyên tắc cơ bản có xu hướng cân bằng.
Mẫu hình sóng mở rộng có cấu trúc theo sóng động lực, nếu mở rộng sóng 3 một lần thì sẽ có 9 sóng, mở rộng sóng 3 hai lần thì tổng số là 13 sóng…
Diagonal Triangle - mô hình sóng tam giác chéo
Điểm đặc trưng của mô hình này là khi nối các đỉnh và đáy của các bước sóng để vẽ đường xu hướng thì tạo thành các hình tam giác. Có 2 dạng tam giác khác nhau
- Leading Diagonal Triangle: cấu trúc sóng 5-3-5-3-5
- Ending Diagonal Triangle: 3-3-3-3-3
Trong đó sóng 1, 3 và 5 sẽ theo dạng zigzag, còn 2, 4 không tuân theo mẫu cụ thể nào, và sóng 3 không được là sóng ngắn nhất.
Failed 5th - Sóng thất bại - mẫu hình cụt sóng 5
Sóng 5 không vượt qua được sóng 3, hoặc vượt qua không đáng kể, các sóng còn lại tuân theo cấu trúc cơ bản của mô hình sóng đẩy.
Các mô hình của sóng điều chỉnh
Sóng ZigZag
Thường có dạng 5-3-5, chủ yếu xuất hiện ở sóng 2, trường hợp sóng 2 đi ngang thì ZigZag có thể xuất hiện ở sóng thứ 4 theo quy luật hoán đổi.
Sóng Flat
Mô hình sóng Flat diễn biến theo cấu trúc 3-3-5 với 3 dạng phổ biến
- Expanded FLAT
- Regular FLAT
- Running FLAT
FLAT thường xuất hiện ở sóng thứ 2-4 và các sóng A, B, C
Sóng Triangle
Sóng tam giác có cấu trúc 3-3-3-3-3. Trong chuỗi 5 sóng thì Triangle thường xuất hiện ở sóng 4 hoặc có khi xuất hiện trong chuỗi sóng điều chỉnh A-B-C.
Quy tắc
- Sóng 2 thoái lui nhưng không quá điểm bắt đầu của sóng 1.
- Trong các sóng 1-3-5, sóng 3 không bao giờ là sóng ngắn nhất.
- Sóng 4 sẽ không vi phạm khu vực giá của sóng 1.
Theo lý thuyết thì sóng 3 là sóng có tiềm năng hấp dẫn để giao dịch. Tuy nhiên, thị trường rất có thể sẽ xuất hiện những đột biên, hãy quan sát và chờ tín hiệu đảo chiều và khối lượng xác định.